Batman'da Dicle Nehri ve Ilısu Prof. Dr. Veysel Eroğlu Baraj Gölü'nde 20 Eylül’de yaşanan toplu balık ölümlerinin nedeni, yapılan incelemeler sonucunda nitrit zehirlenmesi olarak tespit edildi. Tarım ve Orman İl Müdürlüğü ekiplerinin başlattığı çalışmalarda, su ve balıklardan alınan numuneler Elazığ’daki Veteriner Kontrol Enstitüsü ve Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü'ne gönderildi. İlk analizlerde herhangi bir olumsuzluk görülmezken, Elazığ’dan teknik destek talep edildi. 15 Ekim’de bölgeye gönderilen uzman ekip, yeniden numune alarak suyun nitrit fazlalığını tespit etti.
Yeniden alınan numunelerin Elazığ Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü'nde yapılan ve 20 Kasım’da sonuçlanan incelemelere ait raporda, sudaki nitrit fazlalığı nedeniyle balıkların nitrit zehirlenmesi sonucu öldüğü belirtildi. Raporda, “Elazığ Su Ürünleri Araştırma Enstitü Müdürlüğü laboratuvarlarımızda su numunelerine ait analizler yapıldı. Sonuçlar, ‘Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Kıta İçi Su Kaynaklarının Sınıflarına Göre Kalite Kriterleri’ne göre değerlendirildiğinde, nitrit miktarına göre 4’üncü sınıf yani kirlenmiş su, diğer su kalite parametrelerine göre 1’inci sınıf yani yüksek kaliteli su olduğu belirlenmiştir. Nitrit, azot döngüsünde yer alan ve bakteriyel nitrifikasyon/denitrifikasyon işlemlerinin önemli parçası olan bileşiklerden biridir ve plankton gelişimine katkıda bulunur. Suda fazla miktarda nitrit bulunması balıklar için toksik etkiye neden olmakta, bu durum nitrit zehirlenmesi olarak adlandırılmaktadır. Nitrit, balık tarafından absorbe edildiğinde hemoglobin ile reaksiyona girmekte ve metahemoglobini oluşturmaktadır. Metahemoglobin, iyi bir oksijen taşıyıcısı olmadığından dolayı, nitrit absorbsiyonunun devam etmesi hipoksi yani dokulara oksijenin taşınamaması ve siyanoza yani dokulara oksijen gitmemesine sebep olmaktadır. Zehirlenmeler genellikle yavaş seyreder ve bu nedenle canlıda oluşan semptomları takip etmek neredeyse imkansızdır. Nitrit miktarının suda 0,05 miligram/litreyi geçmesi kirlenmenin başladığını göstermektedir ancak balıklarda 0,01-0,03 miligram/litre aralığında olumsuz etkili olabilmektedir. Dolayısıyla nitrit miktarının fazlalığı daha önceden yağmur veya sulama suyu ile suya karışan evsel, hayvansal veya tarımsal atıkların varlığından söz ettirebilir” ifade edildi.
