Bitlis-Güroymak'ta Şeyh Abdurrahman Taği türbesi

1831 senesinde Şirvân’da doğdu. Babası, Molla Mahmûd Efendi, annesi Seyyid Molla Muhammed Efendinin kızı Meyâsin Hanımdır Asîl ve temiz bir âileden gelen Abdurrahmân Tâgî’nin babası Molla Mahmûd Efendi kemâlât, olgunluklar sâhibi, ilmiyle amel eden, Peygamber efendimiz(sav)’in yüce sünnetine uymakta titizlik gösteren sâlih biri idi. Hazret-i Hüseyin(ra) efendimizin soyundan gelen ve seyyide olan annesi Meyâsin Hanım da sâliha bir kadındı.
Abdurrahmân Tâgî(ks) hakkında anne ve babası; “Cenâb-ı Allah’ın bize lutfettiği bu çocuk başka çocuklara benzemez. Bunun maddî bakımdan ziyâde mânevî yönden yetişmesine ihtimâm göstermeliyiz!” diyerek îtinâ gösterdiler.
Dedesi Molla Muhammed(ks) “Bizim âilemizin ilmi, irsî olarak dededen oğula devâm eder. Halbuki benim oğullarımdan hiçbirisi bendeki ilmi taleb etmedi. İlmime vâris, mirasçı olacak sen varsın.” derdi
Abdurrahmân Tâgî(ks), çocukluğu dönemindede ,on yaşına basınca vefât eden annesinin güzel terbiyesi yüzünden rûhlar âlemiyle ilişkisinin kesilmediğini. Allah’tan gâfil olmadığını ,buyurmaktadır.
Babasından Arapça gramer ilmini öğrendi, daha sonra Molla Abdüssamed(ks), ardından Molla Ziyâüddîn Arvâsî’nin(ks) yanına giderek ilim öğrendi.
Bu arada çevredeki diğer âlimlerden fıkıh, tefsîr, hadîs gibi dînî ilimleri tahsil etti.Okuduğu hocalardan icâzet, alarak Ispahart’taki medresede ders vermeye ve talebe yetiştirmeye başladı.
Kendisine bulunduğu nâhiyenin müdürlüğü, kâdılığı ve müderrisliği verildiği hâlde bunlara iltifât etmedi.
Seyyid Sıbgatullah Arvâsî(ks) hazretleri onu talebeliğe kabûl ederek himâye ve tasarrufu altına aldı.
Said’in babası Sofi Mirza Efendi, zaman zaman Seyyid Sıbğatullah(ks) Hazretlerini ziyaret eder. Bu ziyaretlerin birinde Seyyid Sıbğatullah ayağa kalkarak, Sofi Mirza’ya meclisin başköşesinde yer gösterir. Orada bulunan ulemâ ve hulefâ, bu basit, ümmî Nurslu köylüye neden bu kadar alâka ve hürmet gösterdiğini sordukları zaman, Gavs-ı Hizan şu cevabı verir: Bu Sofi Mirza ileride öyle bir zata baba olacak, bunun sulbünden öyle bir zat gelecek ki, o zata baba olmayı ben on gavslığa tercih ederim.
Hocasının emri üzerine iki yıl müddetle Ispahart kâdılığı vazifesini yürüttü.Hacdan dönünce, Bitlis vilâyetine bağlı Nurşîn nâhiyesinde yerleşerek irşâd vazîfesine devâm etti.
Abdurrahman Taği’nin ismi, Bediüzzaman hazretleri’nin ders aldığı hocaları arasında da zikredilmektedir.
Bediüzzaman hazretleri dokuz-on yaşlarında olduğu zaman geçen bir hatıra:
O zamanlar Abdurrahman-ı Tağî, Nurslu talebelere, bilhassa küçük Said’e çok alâka, iltifat gösterir, geceleri yatarken üzerlerini örtermiş. Nurslu talebelerin içinden birisinin İslâmiyete çok büyük hizmetler edeceğini, İslâmı tecdid edeceğini ifade eder, onun için bu kadar alâka gösterdiğini söylermiş. Bediüzzaman’ın Emirdağ mektuplarındaki mezkûr mektubu da Abdurrahman-ı Tağî’den anlatılanları teyid etmektedir.
Abdurrahman-ı Tağî (ks) Hazretleriyle, Bediüzzaman Hazretleri’nin küçüklüğünde cereyan etmiş manidar bir hatırasını nakletmeden geçemiyoruz. Şöyle ki:
D. Bekir Hazro ilçesinden olup, uzun zaman Urfa’da merkez vaizliği yapmış, halen hayatta (1996da vefat etti) Molla Derviş Efendi şöyle bir hatırayı anlattı. Bu hatırayı da, Hazret namıyla ma’ruf, Şeyh Abdurrahman-ı Taği’nin oğlu Muhammed Ziyaüddin Efendi’nin yeğeni Şeyh Mâsum’dan işitmiş. (Bu hatırayı ben ayrıca Şarklı birkaç âlimden de duymuşumdur.):
Bediüzzaman Hazretleri henüz küçük bir talebe iken, Nurşin köyüne birkaç kez geldiği gibi, bir defasında yine Nurşin’e gelmekte iken, Seyda Hazretlerinin âniden divangâhından kalkarak, Nurşin köprüsüne dogru yürüdüğünü görürler. Bazı halifeleri de Seydanın arkasına düşerler. Görürler ki, uzaktan bir çocuk geliyor. Seyda Hazretlerinin o çocuğa doğru yürüdüğünü görürler. Sonra Seyda o çocuğun yanına gidip, elinden tutar, köye getirir. Beraber divana gelirler. Ve Seyda emreder: Divanda kimse kalmasın. Seyda Hazretleri küçük Said ile uzun müddet yalnız kalırlar. Bazıları anahtardeliğinden bakmaya cesaret eder, görürler ki; Seyda Hazretleri diz çökmüş, gözleri yumuk, murakabe halinde… Küçük Said ise, ayakta sapsarı kesilmiş, elpençe durur vaziyettedir. Sonra Seyda Hazretleri kapıları açar, talebeler divana gelirler. Seyda Hazretleri cemaate der ki:” Merak ettiğinizi biliyorum. Meseleyi anlatayım: Cenab-ı Hak bu çocuğa ilim merhalelerini tayyettirdiği gibi maneviyatı da ona öyle tayy buyurmuştur” der
Abdurrahman Taği(ks), yaklaşık yirmi yıl kaldığı Nurşin’de, insanları Hakk’a davet etmek için büyük bir gayret gösterdi.
Vefatından evvel ağır bir hastalık geçirdi. Buna rağmen hiçbir sünnet namazını ihmal etmeden hepsini ayakta kıldı. Gece ibadetlerini de ihmal etmedi.
Abdurrahmân Tâgî(ks) hazretleri vefât etmeden önceki son gecenin seher vaktinde Peygamber efendimizin (sav) açıkça kendisine görünerek bal yemeyi ve şerbet içmeyi emrettiğini söyledi.1886 senesinde 55 yaşında iken Bitlis vilâyetine bağlı Nurşîn ilçesinde vefât etti. Kabri Nurşîn’dedir.