Doğum tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, 1495 yılında Bitlis'te vefat etmiştir. Mezarı, Zeydan Mahallesi'nde bulunan Kureyşi Camisi'nin arkasındaki türbededir. Bu türbe, içinde Mevlana Hüsameddin'in yanı sıra Şeyh Tahir-i Gürgi'nin de mezarını barındırır. Şeyh Tahir-i Gürgi, İdris'in dedesi ve Mevlana Hüsameddin'in babası olarak bilinir.
Mevlana Hüsameddin, hayatının bir döneminde Akkoyunlu Hükümdarı Uzun Hasan'ın hizmetinde bulunmuş ve Diyarbakır'da Uzun Hasan'ın sarayında divan katipliği yapmıştır.
Daha sonra Akkoyunlu Devletinin başşehri Diyarbakır'dan Tebriz'e taşınınca Mevlana Hüsameddin de Tebriz'e gitmiştir.
Tebriz'de bir süre Molla Camii'nin sohbetlerine katılmış ve 1495 yılında vefat etmiştir. Bitlis Emirlerinden Abdal Han, Mevlana Hüsameddin için Zeydan Mahallesi'nde bahsedilen türbeyi inşa etmiştir.
Mevlana Hüsameddin, alim ve fazilet sahibi bir kişiydi ve özellikle mutasavvıf kimliği ile tanınır. Arapça konusunda oldukça yetenekli olan Mevlana Hüsameddin, tasavvuf ve tefsir alanlarında bazı eserler yazmıştır. Arapça "İşaret-ül Menzili’l-Küttab" adlı 2 ciltlik bir tefsir yazmıştır ve bu eser Sultan Selim Kütüphanesi'nde bulunmaktadır.
Ayrıca Şeyh Abdurezak El-Kaşâni'nin "İstilahât-ı Sufiyye" isimli kitabını şerh etmiş ve bu eserin bir nüshası Manisa Muradiye Kütüphanesi'nde bulunmaktadır.
Tebrizli Şeyh Mahmud-i Şebistari'nin Farsça eseri "Gülşen-i Râz"e de şerh yazmıştır ve bu eserin bir nüshası Üsküdar'daki Selimiye Kütüphanesi'nde yer almaktadır. Mevlana Hüsameddin'in eserleri, İslam dünyasındaki ilmi katkılarını yansıtır.
