Dereyanı (Şurê) Mahallesi'nde, üzüm hasadının ardından üretilen pestil, yöre halkının hem ihtiyaçlarını karşılıyor hem de yerel pazarlarda satışa sunularak geçim kaynağı haline geliyor. Sabah erken saatlerde toplanan üzümler, çeşitli aşamalardan geçerek lezzetli pestillere dönüşüyor.
Pestil yapımında, önce üzümler ezilerek şire elde ediliyor. Elde edilen üzüm suyu yaklaşık 2-3 saat kaynatılıyor ve un eklenerek pestil hamuru hazırlanıyor. Bu hamur, bez veya çarşaflara yayılarak kurumaya bırakılıyor. Bir gün süren bu işlemin sonunda pestiller, sofralara hazır hale getiriliyor.
"Pestil Yapımı Bir Gün Sürüyor"
Bölgede geleneksel pestil yapımını sürdüren Emine Adıbelli, "Uzun yıllardır bu geleneği sürdürüyoruz. Pestil, özellikle mezrone üzümünden yapılıyor. Sabah erken saatlerde bağdan topladığımız üzümleri sıkarak şiresini elde ediyoruz ve bu şireyi kazanlarda kaynatıyoruz. Un ekledikten sonra hamuru bezlere yayıp kurutuyoruz. Pestil yapım süreci bir gün sürüyor. Kendi ihtiyacımızı karşıladıktan sonra fazlasını pazarda satıyoruz" dedi.
Adıbelli, pestilin tamamen doğal yollarla üretildiğini belirterek, "Kaynama esnasında maya olarak toprak kullanıyoruz, şeker katılmıyor. Sürekli karıştırmak gerekiyor ki dibi tutmasın. Bu geleneği atalarımızdan öğrendik ve sürdürmeye devam ediyoruz" diye ekledi.
"Torunlarımızın da Bu Geleneği Yaşatmasını Umuyoruz"
Hüsniye Adıbelli ise pestilin kurutulduktan sonraki aşamaları hakkında bilgi vererek, "Dama serdiğimiz pestilleri ertesi gün topluyoruz ve katlama işlemini yapıyoruz. Sıcak suyla hafifçe ıslatarak pestili bezden ayırıyoruz. Sonra belli ölçülerde kesip katlıyoruz. Yıllardır bu geleneği sürdürüyoruz, umarız torunlarımız da aynı şekilde devam ettirir" dedi.
Pestil, Mardin'de sadece bir besin değil, aynı zamanda bir kültürel miras olarak nesilden nesile aktarılmaya devam ediyor.