Bu eski kale, M.Ö. II. yüzyılda inşa edilmiş olmasına rağmen sağlam yapısı sayesinde günümüze kadar ayakta kalmıştır. Sarp kayalıklar üzerine kurulmuş olan bu kale, bölgenin su ihtiyacını karşılamış ve bu kayalıkların üzerine inşa edilen su sarnıçları ve evlerle tarihi bir zenginliği temsil etmektedir.
Kaledeki Gizemler
Kaleye giriş, ön yüzündeki köprünün yıkılması nedeniyle zorlaşmıştır. Ancak kale içinde, Müslümanlar tarafından yapılmış olan tarihi bir camii bulunmaktadır. Bu camii ve çevresindeki eski yazılar ve yazı tabletleri, kaledeki tarihi katmanları gözler önüne sermektedir.
Kalenin zindanı, dış yüzünde Komagene ve Romalılar tarafından yazılmış olan çivi yazıları ile dikkat çekmektedir. Zindanın iç kısmında ilkel oturaklar bulunmaktadır ve içerisinde gizemli bir tünel girişi bulunur. Ancak bu tünel ilerledikçe daralmakta ve oksijen eksikliği nedeniyle sonuna ulaşmak imkansızdır. Bu nedenle tünelin sonunda ne olduğuna dair sır hala çözülememiştir. Kalede olduğu söylenen hazine, bu tünelin sonunda olduğuna inanılan bir gizem olarak varlığını sürdürmektedir.
Kalenin tepesinde ise Araplar ve Müslüman Türkler tarafından yapılmış çeşmeler, su sarnıçları, dükkanlar ve evler bulunmaktadır, ancak maalesef bu yapılar günümüzde kullanılamaz durumdadır.
Tarih ve Koruma Sorunları
Gerger Kalesi veya Berber Kalesi olarak da bilinen bu tarihi yapı, Hitit döneminde başladığı düşünülen ve M.Ö. II. yüzyılda Kommegeneler soyundan gelen Arsemes tarafından tamamlanan bir kale olarak bilinmektedir. Kale, alt ve üst kale olmak üzere iki bölümden oluşur ve blok taşlarla inşa edilmiştir. Batı surlarında yer alan Kral Samos'a ait kabartma, kaledeki tarihi zenginliği vurgular.
Ne yazık ki, Gerger Kalesi bölge halkı ve devlet tarafından yeterince koruma altına alınmamıştır. Bu nedenle zamanla tahrip olmuş ve tanıtımı yapılmadığı için yabancı turistler tarafından pek ziyaret edilmemektedir. Ayrıca kalede bulunduğu iddia edilen hazine, defineciler tarafından aranmış ve kale tahrip edilmiştir. Bu tahribatlar sonucunda birçok tarihi eser çalınmış, ancak hazine bulunamamıştır. Kaledeki zindan bölümünün kapısı helikopterle çalınmış ve Kral Samos kabartmasının bir bölümü tahrip edilmiştir.
Gerger Kalesi, Türkiye'nin tarihi ve kültürel zenginliklerinden biri olarak korunmalı ve tanıtılmalıdır. Bu gizemli kale, geçmişin izlerini taşıyan bir hazine olarak gün yüzüne çıkarılmalı ve gelecek kuşaklara aktarılmalıdır.