Hizan, Bitlis iline bağlı, zengin tarihi geçmişi ve doğal güzellikleriyle dikkat çeken bir ilçedir. Hizan, Bitlis'in batısında yer alır ve nüfusu yaklaşık 32.586 kişidir (2021). Hizan, hem Siirt'in Şirvan ve Pervari ilçeleriyle hem de Van'ın Gevaş ve Bahçesaray ilçeleriyle komşudur.
Hizan'ın coğrafi yapısı, dağlık arazi ve derin vadilerle karakterizedir. İlçe, Munzur Dağları'nın uzantısı olan Kert Dağları üzerinde kurulmuştur ve deniz seviyesinden 1550 metre yükseklikte bulunur.
Hizan'ın başlıca akarsuları batıda Pülümür Çayı ve güneydoğuda Peri Çayı'dır. İlçe, genel olarak sıcak ve kurak yazlar ile yağışlı kışlar yaşar. Ortalama yağış miktarı metrekare başına 500-600 mm civarındadır.
Hizan'ın Tarihi
Hizan'ın tarihi, M.Ö. 2000 yıllarına, Anadolu Hititlerinin egemenliğine dayanır. Asurluların M.Ö. 1400 yıllarında bölgeye hâkim olduğu ve Urartuların M.Ö. 1000 yıllarından sonra bölgeyi ele geçirdiği bilinmektedir.
Dört asır boyunca Arapların (Abbasiler ve Emeviler) egemenliği altında kalan Hizan, Malazgirt Zaferinden sonra Selçuklu Beyliklerinden Dilmaçoğulları tarafından yerleşim alanı olarak kullanılmıştır.
Hizan, 1514 yılında Osmanlı Devleti'nin egemenliğine girmiştir. Murtaza Bey ve Mir Şerafettin dönemlerinde beyliklerin yönetimi altında kalmış, Mir Şerafettin'in iki köşk inşa ettirdiği ve bunlardan birinin Serin Tepede 336 odalı bir yapı olduğu bilinmektedir.
19. yüzyılın ikinci yarısında Hizan, Rus işgali ve Ermeni isyanlarına sahne olmuş, bu dönemde ilçe halkı büyük acılar yaşamıştır. 1914'te Rusların çekilmesiyle halk kendi yerlerine dönmüştür.
Hizan, 1919 yılında ilçe yapılarak Bitlis iline bağlanmış ve 1929 yılında bucak haline getirilmiştir. 1936'da Muş iline bağlanan Hizan, daha sonra 2881 sayılı kanunla tekrar ilçe yapılarak Bitlis iline bağlanmıştır.
