Bu dönemde tahta çıkan IV. Mehmed, modernleşme ve Batılılaşma çabalarına öncülük eden bir padişah olarak bilinir. IV. Mehmed'in hayatı, modernleşme çabaları ve imparatorluğun yaşadığı değişimleri yansıtan önemli bir hikayedir.
Genç Yaşta Tahta Çıkış
IV. Mehmed, 2 Ocak 1852 tarihinde doğdu. Babası Sultan Abdülmecid ve annesi Bezmiâlem Valide Sultan'dır. Genç yaşta tahta çıkma sürecine giren IV. Mehmed, modernleşme çabalarının merkezinde yer alacak bir lider olarak yetiştirildi. Abdülaziz'in tahttan indirilmesinin ardından IV. Mehmed, 31 Ağustos 1876 tarihinde 24 yaşında padişah ilan edildi.
Modernleşme Çabaları
IV. Mehmed, tahta çıktığında Osmanlı İmparatorluğu'nun içinde bulunduğu zorlu durumun farkındaydı. İmparatorluk, Batı'nın teknolojik, siyasi ve ekonomik üstünlüğü karşısında geri kalmıştı. IV. Mehmed, imparatorluğun güçlenmesi ve ayakta kalabilmesi için modernleşme ve Batılılaşma çabalarına ağırlık verdi.
Bu çerçevede IV. Mehmed, Batı'dan eğitimciler ve uzmanlar getirterek modern eğitim sistemini kurmaya çalıştı. Askeri reformlar gerçekleştirerek ordunun modernleşmesini sağladı. Aynı zamanda altyapı projelerine, iletişim ve ulaşım alanlarına yatırım yaparak imparatorluğun teknolojik altyapısını güçlendirdi.
Anayasal Dönem ve Sonrası
IV. Mehmed dönemi, anayasal reformlar açısından da önemlidir. Padişah, Meşrutiyet (Anayasa) ilan ederek devlet yönetiminde halkın katılımını sağlamaya çalıştı. Ancak iç ve dış baskılar, modernleşme ve reform sürecini zorlaştırdı. Özellikle Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı gibi zorlayıcı olaylar, imparatorluğun modernleşme çabalarını aksattı.
IV. Mehmed'in padişahlığı, I. Dünya Savaşı'nın ardından sona erdi. 27 Nisan 1909'da tahttan indirilerek yerine V. Mehmed Reşad geçti.
Sonuç
IV. Mehmed, Osmanlı İmparatorluğu'nun modernleşme ve Batılılaşma sürecinde öncü bir lider olarak öne çıkmıştır. Çağının zorluklarına karşı cesaret ve öngörü ile modernleşme çabalarını yönetmeye çalışmış, ancak dönemin zorlu koşulları ve dış etkenler reformların tam anlamıyla gerçekleşmesini engellemiştir. IV. Mehmed, modern Türk tarihinin temel taşlarından biri olarak, Osmanlı İmparatorluğu'nun modernleşme sürecini anlamak için önemli bir figürdür.
