Aile Hekimi Dr. Yavuz Selim Sılay, maymun çiçeği virüsünün, mpox adlı virüs tarafından oluşturulan, kaşıntılı deri döküntüsü ve ateşle kendini gösteren bir hastalık olduğunu belirtti. Maymun Çiçeği Hastalığı (Monkeypox), çiçek hastalığına benzer semptomlar gösterse de daha az şiddetli seyreder ve hayvanlardan insanlara bulaşan bir zoonoz hastalıktır.
Belirtiler Nelerdir?
Sılay, hastalığın belirtilerini şu şekilde sıraladı:
- Baş, sırt ve kas ağrıları
- Yüksek ateş
- Lenf bezlerinde şişlik
- Yorgunluk hali
- Üşüme ve titreme
- Ciltte su çiçeğine benzer su dolu küçük kabarcıklar şeklinde döküntüler
Semptomlar Ne Kadar Sürede Ortaya Çıkar?
Maymun çiçeği virüsünün semptomları genellikle virüsü kaptıktan sonraki 3 hafta içinde kendini gösterir. Dr. Sılay, grip benzeri belirtiler ortaya çıktıktan sonra 1-4 gün içinde kızarıklık oluştuğunu ve semptom göstermeden 4 gün önce bile virüsün bulaşabileceğini vurguladı. Vakaların yüzde 95'inde döküntüler görülür ve bu döküntüler kabuklanarak ilerler.
Teşhis Nasıl Konur?
Sılay, maymun çiçeği virüsünün teşhisinde kullanılan yöntemleri şöyle açıkladı:
- Ciltteki lezyondan alınan örneklerle PCR testi yapılır.
- Öyküde sapkın ilişki varsa bu önemli bir kırmızı nokta olarak değerlendirilir.
- Ciltte yara oluşmadıysa anal veya rektal sürüntü alınarak da test yapılabilir.
- Ayrıca bağışıklık sisteminin antikor üretip üretmediğini anlamak için kan testi de istenebilir.
Korunma Yöntemleri Nelerdir?
Dr. Sılay, maymun çiçeği virüsünden korunma yollarını şöyle sıraladı:
- Enfekte kişilerle yakın temastan kaçının.
- Çiçek hastalığı için geliştirilen aşılar, maymun çiçeğine karşı da koruma sağlar.
- Hasta kişilerin yatak takımlarına, havlularına veya giysilerine dokunmaktan kaçının.
- Eller sık sık sabun ve suyla yıkanmalı veya alkol bazlı el dezenfektanı kullanılmalıdır.
- Virüsü taşıyabilecek hayvanlardan uzak durulmalıdır.
Tedavi Nasıl Yapılır?
Sılay, maymun çiçeği virüsü için özel bir tedavi bulunmadığını, ancak çiçek hastalığına karşı geliştirilen antiviral ilaçların kullanılabileceğini belirtti. Tedavinin amacı, ağrı ve oluşan yaralar gibi belirtileri kontrol edip hafifletmektir. Semptom gösteren kişiler, erken tedavi için bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.
Maymun Çiçeği ve Su Çiçeği Arasındaki Farklar
Suçiçeği ve maymun çiçeği arasındaki temel farkları açıklayan Sılay, mpox'un ortopoks virüsü, suçiçeğinin ise uçuk virüsü olduğunu söyledi. Suçiçeği çok daha bulaşıcıdır ve genellikle 2 hafta içinde iyileşirken, maymun çiçeği 2-4 hafta sürebilir.
Maymun Çiçeği Virüsü Öldürür Mü?
Sılay, maymun çiçeği virüsünün çiçek hastalığına göre daha hafif seyrettiğini, ancak ölüm vakalarının da olabileceğini belirtti. Genellikle 2-4 hafta süren ve kendi kendini sınırlayan bir hastalıktır. Virüse maruz kalan kişilerin döküntülerin kuruyup düşmesi hastalığın geçtiğini gösterir.
Bulaşma Riskini Azaltma Yöntemleri
Dr. Sılay, Dünya Sağlık Örgütü'nün önerilerine göre virüsün belirtilerini gösteren kişilerle yakın temastan kaçınılması ve hastaların izole edilmesi gerektiğini vurguladı. Maymun çiçeği virüsü, cinsel temas yoluyla da bulaşabilir. Ayrıca, topluca kullanılan kapalı mekanlardan, havuzlardan ve hamamlardan hastalık şüphesi olan kişiler uzak durmalıdır.
