Petrovaradin (Petervaradin) Savaşı: Osmanlı-Avusturya Savaşlarının Dönüm Noktası

Petrovaradin Meydan Muharebesi, 5 Ağustos 1716 tarihinde, bugünkü Sırbistan'ın Novi Sad bölgesinde Osmanlı İmparatorluğu ordusu ile Avusturya ordusu arasında gerçekleşen önemli bir meydan muharebesidir.

Bu savaş, Avusturya ordusunun zaferiyle sonuçlanmıştır ve Osmanlı İmparatorluğu için kritik bir dönüm noktası olmuştur.

Savaşın Sebepleri: Osmanlı İmparatorluğu, 1699 yılındaki Karlofça Antlaşması ile Venedik Cumhuriyeti'ne terk ettiği Mora topraklarını yerli halkın yardımıyla 1714 yılında yeniden ele geçirmeye başlamıştı. Ancak Avusturya, Venedik ile ittifak antlaşması yaparak Mora'nın tekrar Venedik'e iade edilmesi için baskı yapmıştı. Osmanlı İmparatorluğu, bu baskılara karşılık vermek amacıyla savaş ilan etti. Böylece, 1715-1718 Osmanlı-Avusturya-Venedik Savaşı'nın en önemli meydan muharebesi olan Petrovaradin Meydan Muharebesi başladı.

Muharebe: Osmanlı ordusu, Mora'yı yeniden ele geçiren Sadrazam Damat Silahtar Ali Paşa (1667-1716) tarafından komuta edilirken, Avusturya ordusu Savoy Prensi Eugen (1663-1736) liderliğindeydi. Savaşın başlangıcında, Osmanlı öncü birlikleri Karlofça Muharebesi'nde olduğu gibi başarılı bir şekilde Avusturya öncü birliklerini mağlup etti. Bunun üzerine Prens Eugen, Petrovaradin yakınlarında Futak'da savunma pozisyonu aldı.

Savaşın ilerleyen saatlerinde, Osmanlı ordusu merkezi Silahtar Ali Paşa, sağ kanadı ise Anadolu valisi Ahmet Paşa tarafından yönlendiriliyordu ve başlangıçta Avusturyalıları geri püskürtmeyi başardılar. Ancak, Avusturyalılar sağ kanattaki geri çekilmeyi durdurmak için yedek Avusturya süvarileriyle karşı saldırıya geçtiler. Bu sırada, Tuna Nehri üzerindeki Avusturya donanması top atışlarıyla Osmanlı sağ kanadını sarsmaya başladı.

Ahmet Paşa'nın yaralanması ve Silahtar Ali Paşa'nın müdahalesine rağmen Osmanlı ordusu, öğleden sonra savaşın kaybedileceğini anladı ve genel bir geri çekilme başladı. Petrovaradin Meydan Muharebesi sonucunda Osmanlı kayıpları, tarihçi Jeremy Black'e göre 30 bin civarındaydı.

Meydan Muharebesinin Etkisi: Petrovaradin Meydan Muharebesi'ni kazanan Avusturyalılar, daha sonra Banat eyaletinin merkezi olan Temeşvar Kalesi'ni kuşattılar ve ele geçirdiler. Uzun bir kuşatmanın ardından, Avusturyalılar 15 Ekim'de Osmanlı İmparatorluğu'nun elindeki son Macar kalesini de ele geçirdiler. Osmanlılar, barış taleplerini ilettiler ve 1718 yılında Pasarofça Antlaşması imzalandı.

Sonrası: Osmanlı İmparatorluğu, Petrovaradin Meydan Muharebesi'nde Belgrad ve Temeşvar'ı kaybetti. Ancak 1735-1739 Osmanlı-Rus-Avusturya Savaşı sırasında Belgrad'ı geri aldı, ancak Temeşvar hala Avusturya'nın elinde kaldı. Petrovaradin Meydan Muharebesi, Osmanlı-Avusturya savaşları tarihinde önemli bir dönüm noktasıdır ve Osmanlı İmparatorluğu ile Avusturya arasındaki kararlı çatışmanın bir yansımasıdır.