Hastalık İnsanlara Nasıl Bulaşır?
Uyuz, genellikle doğrudan ve uzun süreli temasla bulaşır. Aynı yatakta yatmak, el ele tutuşmak gibi yakın temaslarla kişiden kişiye bulaşabilir. Kişisel eşyaların ortak kullanımı, yatak takımları, giysi ve havlu gibi şeyler de uyuzun bulaşmasını ve yavaşça yayılmasını kolaylaştırır.
Hastalığın Belirtileri Kaç Gün İçinde Ortaya Çıkar?
İlk defa uyuza yakalanan kişide belirtilerin ortaya çıkması genellikle 2-6 hafta kadar sürebilir. Ancak daha önce uyuza yakalanan bir kişide, belirtiler genellikle maruz kalındıktan sonra 1-4 gün içinde ortaya çıkar. Hastalık belirtileri başlamamış olsa bile, kişi uyuz hastalığını başkalarına taşıyabilir.
Hastalığın Belirtileri Nelerdir?
Uyuzun en önemli belirtisi şiddetli gece kaşıntısıdır. Kaşıntı, kişinin yatakta ısındığında artar ve kişiyi uykudan uyandıracak kadar şiddetli hale gelirken, gündüzleri daha hafif olur. Kaşıntı, el parmak araları, el bileği içi, bilekler, koltuk altları, dirsekler ve kasıklarda görülebilen tüm vücutta oluşabilir. Hastalığın en belirgin bulgusu ise, uyuz böceğinin içinde yaşadığı, gri beyaz renkli, 1-10 mm uzunluğundaki tüneller içinde parmaklar arasında dalgalı kirli bir çizgi görünmesidir. Özellikle gece artan şiddetli kaşıntı ve deride görülen içi su dolu keseciklerin ortaya çıkması, uyuz şüphesini arttırır. Bu durumda bir an önce bir sağlık kurumuna başvurulmalıdır.
Hastalığın Tedavisi Nasıldır?
Uyuz tedavi edilebilir bir hastalıktır. Hasta ile birlikte direkt ve uzun süreli temas halinde bulunan aile bireyleri de tedavi edilmelidir. Hastalığın belirtileri anında ortaya çıkmaz, bu nedenle, hastalığın tedavi edilebilmesi için, uyuz hastası ile birlikte yaşayan ve uzun süreli yakın teması olan kişiler, hastalık belirtileri olsa da olmasa da tedavi edilmelidir. Hasta ve aynı yaşam ortamını paylaşan kişiler, eş zamanlı olarak, yani aynı anda tedavi olmalıdır. Tedavi sırasında kullanılan ilaçlar hekimin önerisi doğrultusunda, doz ve süre konusunda uyulmalıdır. Tedavi olduktan sonra ölen böceklere ve böcek artıklarına karşı alerjik kaşıntı, 2-4 hafta kadar devam edebilir, bu durum hastalıkla karıştırılmamalıdır.
Hastalıktan Korunmak İçin Ne Yapılmalıdır?
Hastalığın kontrolü ve önlenmesi için, uyuz hastası olan kişi ile birlikte yaşayan kişilerin mutlaka tedavi edilmeleri gerekmektedir. Aynı anda tedavi uygulanmadığı takdirde hastalık kişiden kişiye bulaşmaya devam edecektir. Uyuz hastası ve evde beraber yaşayanlar tarafından kullanılan giysiler, çarşaf ve havlular en az 60 derecede yıkanmalı ve ütülenmelidir. Yatak takımları birkaç gün havalandırılmalıdır. Yıkanamayan eşyalar ağzı bağlı bir poşette ortalama üç gün boyunca saklandıktan sonra açılabilir. Mobilyalar, zeminler elektrik süpürgesi ile temizlenmelidir.