Diş kaybı, yaşlılık, travma, çürük veya diş eti hastalığı gibi nedenlerle milyonlarca insanı etkileyen yaygın bir sorundur. Diş kaybının tedavisi için genellikle implant veya protez gibi yöntemler kullanılır. Ancak bu yöntemlerin maliyeti yüksek olabilir ve bazı riskler taşıyabilir.
Japon bir araştırma ekibi, diş kaybına yeni bir çözüm sunuyor. Ekip, diş kaybı olan insanların yeniden diş çıkarmalarına olanak sağlayabilecek ilaç tedavisinin çalışmalarını sürdürüyor. Yeniden diş kazanımına ilişkin klinik denemelerin Temmuz 2024’te başlaması bekleniyor.
İlacın hayvan deneylerinde, süt dişleri ve kalıcı yetişkin dişlerini takiben, “üçüncü nesil” dişlerin büyümesine katkı sağladığı gözlemlendi.
İlacın 2030 yılına kadar genel kullanıma sunulması hedefleniyor.
Baş araştırmacı Katsu Takahashi, “Yeni dişlerin büyümesi fikri, her diş hekiminin hayalidir. Ben lisans öğrencisi olduğumdan beri bu konuda çalışıyordum. Bunu gerçekleştirebileceğime olan güvenim tamdı.” ifadesini kullandı.
Farelerdeki Genetik Araştırmalar, Diş Büyümesini Etkileyen Protein Keşfi
Araştırmacılar, belirli bir geni eksik olan farelerin daha fazla dişe sahip olduğunu keşfettiler. Bu gende sentezlenen “USAG-1” adlı bir proteinin diş büyümesini sınırladığı bulundu. Başka bir deyişle, bu proteinin etkisini engellemek daha fazla dişin büyümesine izin verebilirdi.
Takahashi’nin araştırma ekibi, USAG-1 üzerine yoğunlaştı ve bu proteini engellemeye yönelik nötralize edici bir antikor ilacı geliştirdi. 2018 yılında yapılan deneylerde, doğuştan az sayıda dişi olan farelere bu ilaç verildi ve yeni dişlerin çıkmasına neden oldu. Araştırma sonuçları 2021 yılında ABD’deki bir bilimsel makalede yayınlandı ve dünyanın ilk diş yenilenme ilacının başlangıcı olarak büyük ilgi gördü.
Şimdi, ilacı insan kullanımına hazır hale getirmek için çalışmalar devam ediyor. İnsan vücudu üzerinde herhangi olumsuz etkisinin olmadığı onaylandıktan sonra, 2 ila 6 yaş arasındaki anodontia (doğuştan diş eksikliği) olan çocukların tedavisi hedefleniyor.
Araştırma ekibi, ileride ilacın yetişkinlerde de kullanılabilmesi için çalışmalarını sürdüreceklerini belirtti.