Bitlis'in Hizan ilçesine bağlı köyler, geleneksel yöntemlerle üzüm pekmezi üretimine devam ediyor. Harmandöven köyünden başlayan bu geleneğin sürdürüldüğü yaklaşık 15 köyde, doğal üzüm pekmezi üretimi vatandaşlar arasında işbirliğiyle gerçekleştiriliyor.
Geleneksel Yöntemlerle Üretilen Sağlıklı Üzüm Pekmezi
Köylüler, dağ yamaçlarından topladıkları üzümleri kasalarla üretim yerine getirerek, zorlu bir süreçten geçiriyorlar. Önce üzümler havuzlarda ezilerek su haline getiriliyor. Bu aşamada bölgeye has beyaz ve siyah üzümleri kullanılıyor.
Üzüm suyu, geleneksel yöntemlerle ve doğal malzemelerle üretildiği için içerisinde herhangi bir katkı maddesi bulunmuyor. Bu nedenle üzüm pekmezi hem sofralarda lezzetli bir tat olarak yer alıyor hem de sağlık açısından oldukça değerli bir ürün olarak tüketiliyor.
Hizan'da İmece Usulü ile Geleneksel Üzüm Pekmezi Üretimi
Bu doğal ve sağlıklı ürünün geleneksel üretimi, köylüler arasında işbirliği ve imece usulü ile gerçekleştiriliyor. Üzüm suyu, büyük kazanlarda yaklaşık 300 derece sıcaklıkta 4-5 saat kaynatılarak pekmez kıvamına getiriliyor. Maya olarak beyaz toprak kullanılıyor ve sonuçta lezzetli ve besleyici bir üzüm pekmezi elde ediliyor.
Hizan'da bu geleneksel yöntemle yapılan üzüm pekmezi, bölgede sıkça tüketiliyor ve bazı hastalıklara iyi geldiği için tercih ediliyor. Siyah üzüm pekmezi özellikle sağlık açısından daha çok rağbet görüyor.
Köylüler, bu doğal ve geleneksel ürünün hem gıda hem de sağlık alanında birçok olumlu etkisinin bulunduğunu vurguluyorlar. Üzüm pekmezi üretimi, bu bölgelerin ekonomisine katkı sağlarken, geleneksel tarım yöntemlerini yaşatmayı sürdürüyor.